Văn hóa cảm ơn và xin lỗi

Chắc hẳn bạn đã từng nghe kể câu chuyện người Nhật nghe điện thoại vẫn luôn cúi đầu xin lỗi và cảm ơn, dù cho bên kia đầu dây không thể nhìn thấy?

Xứ sở Phù Tang vốn nổi tiếng với những quy tắc ứng xử hàng ngày vô cùng lịch sự -  luôn để ý tới cảm xúc và cố gắng không làm phật lòng đối phương.

***

Cảm ơn và xin lỗi?

Cùng một lời cảm ơn và xin lỗi, ở tiếng Nhật ta có thể tìm được rất nhiều từ để chỉ các cấp độ khác nhau. Bạn có thể dùng lời cảm ơn và xin lỗi với mức độ tôn kính với cấp trên hay khách hàng, còn giữa đồng cấp có những cụm từ khác sử dụng thường ngày, và khi thân mật với nhau lại có những câu giản lược khác nữa.

Xin lỗi… khi không phải lỗi của mình…

Lời xin lỗi đối với người dân nơi đây không chỉ đơn giản là câu nói thốt ra khi bản thân có lỗi lầm – nó còn thể hiện sự có lỗi của bản thân khi đã quấy rầy những người xung quanh. Người ta cảm ơn và xin lỗi đồng thời khi nhờ vả ai đó, vì họ cảm thấy mình đã đem phiền phức của bản thân đẩy cho người khác.
Bản thân tôi đã từng thấy rất lạ lẫm khi những nhân viên bưu điện xin lỗi tôi – dù chính tôi là người viết mãi không được cái địa chỉ cần gửi. “Xin lỗi vì Hán Tự khó quá” - họ nói như vậy, như ý thức được chính họ là người chịu trách nhiệm cho nền văn hóa, cho những con chữ dẫu khó nhưng vô cùng thú vị của mình.

Xin lỗi còn là một phép lịch sự tối thiểu. Khi va chạm nhau trên đường xá, dù mình là người có lỗi hay không người ta cũng tự giác thốt nên câu xin lỗi. Những lời xin lỗi đã trở thành tiềm thức, và nó tự động thốt ra khi những sự việc người Nhật làm ảnh hưởng tới xung quanh.

…Và những lời cảm ơn… ấn tượng

Có lẽ bạn không lạ lẫm gì với cung cách của ngành dịch vụ ở Việt Nam, đặc biệt là những quan chức văn phòng Nhà nước - những thái độ bàng quan, thậm chí là khó chịu với những yêu cầu của khách hàng, hay những giấy tờ cần giải quyết.

Ở Nhật, bạn có thể thấy được sự khác nhau 360 độ. Chỉ cần đẩy cửa bước vào bất kì cửa tiệm nào, bạn cũng có thể nghe thấy lời đón chào của nhân viên “Kính chào quý khách”. Dù bạn chỉ ghé vào xem và tay không ra về, nhân viên vẫn cúi đầu chào và nói lời cảm ơn. Loa phát thanh trong cửa tiệm khi thông báo về những khuyến mãi đặc biệt hay quảng cáo sản phẩm, luôn luôn mở đầu bằng chữ cảm ơn. Những người soát vé tàu luôn cúi chào khi khách hàng bước xuống xe và trả tiền hay quẹt thẻ, miệng không quên kèm theo câu cảm ơn. Đó chính là sự tôn trọng nghề nghiệp của bản thân họ.

Cảm ơn và xin lỗi không đơn giản chỉ là một lời nói nữa, nó đã trở thành một lối sống rất đẹp của người dân xứ hoa anh đào.

Nguồn ảnh: Internet